ความนับถือตัวเอง ความภาคภูมิใจในตัวเอง หรือ การมองเห็นในคุณค่าของตัวเอง เป็นคุณค่าอันคู่ควรที่ทุกคนควรมีติดตัว เพื่อจะได้สามารถใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างมีศักดิ์ศรี ช่วยให้ทุกคนทำหน้าที่ของตนได้อย่างเต็มศักยภาพ ตามพละกำลังที่มี
แต่ด้วยอาการทางจิตใจที่มีสาเหตุมาจากปมบางอย่าง ทั้งในอดีตและปัจจุบันเป็นสาเหตุให้หลายคนลดทอนคุณค่าของตัวเองลง นานวันเข้าอาการก็เริ่มถลำลึกจนกลายเป็น “เกลียดตัวเอง” (Self-hatred)
ซึ่งอาการเกลียดตัวเองนี้หากเกิดขึ้นกับใคร ย่อมทำให้ชีวิตดำดิ่งลงเรื่อยๆ เพราะอาการเกลียดตัวเองจะทำให้คุณทัศคติการมองโลกเปลี่ยนไปเป็นทางลบเกือบทั้งหมด ซึ่งมันมีอำนาจเหมือนแม่เหล็กที่จะดูดที่ความเลวร้ายต่างๆ เข้ามาในชีวิต ทั้งความผิดพลาดในหน้าที่การงาน และความสัมพันธ์ต่างๆ ดังนั้นวันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับอาการ เกลียดตัวเอง กันให้มากขึ้น เพื่อจะได้หาทางหลีกเลี่ยงจากมัน
สาเหตุของอาการ เกลียดตัวเอง
นักจิตวิทยาชั้นนำระดับโลกหลายท่านชี้ว่า สาเหตุสำคัญของอาการเกลียดตัวเองซึ่งถือเป็นอาการทางจิตชนิดหนึ่งนั้น ส่วนมากจะเกิดจากปมเล็กๆ ในอดีตบางคนอาจมีเพียงไม่กี่ปม ในขณะที่บางคนก็เกิดมาในสิ่งแวดล้อมที่เป็นการปลูกฝังความคิดให้เกลียดตัวเองตั้งแต่ยังเยาว์วัย
คนส่วนใหญ่ที่มีอาการเกลียดตัวเองแสดงออกมาให้เห็นในตอนนี้ มักมีชีวิตในวัยเด็กท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดี เต็มไปด้วยความลำบาก ดิ้นรน ต่อสู้ชีวิต เผชิญกับการถูกลงโทษ ด่าทอ ดูถูกเหยียดหยามต่างๆ นานา ซึ่งนี่เป็นการตอกลิ่มลงสู่จิตใจจนทำให้คนที่ผ่านประสบการณ์เช่นนี้มาดูถูกตัวเอง และเกลียดตัวเองแทบทุกครั้งที่ทำอะไรแล้วผิดพลาดไม่ได้ดั่งใจ บ้างก็ตัดพ้อในใจว่า “จะเอาอะไรมากกับชีวิต เรามันก็ได้แค่นี้”
ในทางตรงกันข้าม คนที่มีอาการเกลียดตัวเองบางคน มีสาเหตุที่เป็นขั้วตรงข้ามกับที่ได้กล่าวมาในข้างต้น คือเป็นคนที่มาจากครอบครัวที่มีความสมบูรณ์แบบเกินไป ถูกเลี้ยงดูมาดีเกินไป หรือเรียกได้ว่า “เป็นลูกคุณหนู” สำหรับคนเหล่านี้ ความผิดพลาดเพียงไม่กี่ครั้งในชีวิต เช่น สอบตก สอบเข้ามหาวิทยาลัยไม่ได้ โดนปฏิเสธงาน ก็สามารถกลายเป็นปมที่ทำให้เกลียดตัวเองได้เช่นกัน
อาการเกลียดตัวเอง เป็นอาการที่เลวร้ายที่ทุกคนต้องหลีกเลี่ยง
อย่างที่ได้อธิบายมาแล้วในช่วงบทนำ ใครที่มีอาการเกลียดตัวเอง จะมีความรู้สึกในใจว่า “เราไม่เคยชอบตัวเองเลย” “เราไม่เก่ง ไม่ดี ไม่มีอะไรเลย เราไม่ชอบที่ตัวเองเป็นแบบนี้เลย” เกิดขึ้นอยู่เสมอ นั่นหมายความว่าภายในส่วนลึกของจิตใจคุณอุดมไปด้วยอารมณ์ทางด้านลบ ไม่ว่าจะเป็น โกรธ เกลียด อิจฉา อาฆาตแค้น โดยที่อารมณ์อารมณ์ด้านลบเหล่านี้มันไม่เพียงแต่จะครุกกรุ่นอยู่ในตัวคุณ แต่มันพร้อมที่จะส่งต่อไปยังคนอื่น หรือไม่ก็ปะทุออกมาสร้างความเดือดร้อนต่อคนรอบข้างได้ อีกทั้งหากอาการเหล่านี้อยู่ในตัวคุณไปนานๆ ย่อมเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคซึมเศร้า และเป็นสาเหตุของการ “ฆ่าตัวตาย” ได้ในที่สุด
วิธีการแก้ไขเยี่ยวยา อาการเกลียดตัวเอง
อาการเกลียดตัวเอง เป็นอาการทางจิตที่ไม่เข้าใครออกใคร ตราบที่มนุษย์ทุกคนมีอารมณ์ความรู้สึก และรู้สึก “น้อยเนื้อ ต่ำใจ” ได้ อาการเกลียดตัวเองไม่เพียงแต่เกิดขึ้นได้จากปมในอดีต แต่สามารถเกิดขึ้นได้ตอนนี้ทันทีที่เรามีรู้สึกความผิดหวัง ไม่สมปรารถนา จนเปลี่ยนเป็นความรู้สึกไร้ค่า ยากที่จะให้อภัยตัวเอง และนานวันเข้าการก่อตัวขึ้นของประสบการณ์เหล่านี้ก็ค่อยๆ ฝังลึกลงไปทำให้เราไม่รู้จักเส้นแบ่งของความพอใจหรือความพอดี จนกระทั่งคิดว่าไม่มีทางที่จะเข้าใกล้ความสมบูรณ์แบบได้ ทั้งเรื่องรูปร่างหน้าตา ความฉลาด และความสำเร็จ
อาการเกลียดตัวเอง ไม่ว่าจะเกิดขึ้นจากสาเหตุใด สามารถแก้ไขในเบื้องต้นได้ด้วยเลิก 2 Self คือ เลิก low self-esteem คือเลิกดูถูกตัวเอง และ เลิก self-criticism คือเลิกวิจารณ์ตัวเองในทางที่ไม่สร้างสรรค์ ซึ่งเป็นการวิจารณ์ที่ไม่ใช่การติเพื่อก่อ แต่เป็นการกล่าวโทษด่าทอตัวเองซ้ำ จนจิตตก จากนั้นเริ่มต้นใหม่ด้วยการรู้จักให้อภัยตัวเอง และให้รางวัลตัวเองทุกครั้งเมื่อทำอะไรประสบความสำเร็จ แม้จะเพียงความสำเร็จเล็กน้อยก็ตาม
Self –love วัคซีนป้องกันอาการเกลียดตัวเองที่ดีที่สุด
เมื่อคุณได้ทราบวิธีการหายจากอาการเกลียดตัวเองแล้ว คงไม่มีใครอยากกลับไปมีอาการเช่นนั้นอีก ซึ่งวัคซีนป้องกันอาการเกลียดตัวเองที่ดีที่สุดก็คือ Self-love ซึ่งก็คือ “รักตัวเอง” แต่การรักตัวเองนี้ก็มีเส้นแบ่งบางๆ กับความ “เห็นแก่ตัว” “เย่อหยิ่ง” และ “หลงตัวเอง” อยู่ที่ การรักตัวเองนั้นต้องไม่ทำให้ใครเดือดร้อน มีเมตตา รักใครเอ็นดู และเห็นคุณค่าของผู้อื่นไม่น้อยกว่าตัวเองนั่นเอง หากคุณรักตัวเองได้อย่างถูกวิธี รู้จักเห็นคุณค่าส่วนที่ดีที่มีอยู่ในตัว และหมั่นพัฒนาตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ให้รางวัลตัวเองทุกครั้งที่ทำสิ่งต่างๆ สำเร็จ ภายในจิตใจของคุณก็จะเต็มไปด้วยอารมณ์ด้านบวก ตัวคุณจะมีแต่พลังด้านบวกที่พร้อมจะส่งต่อให้คนรอบข้าง แล้วชีวิตของคุณจะไม่มีวันกลับมาเกลียดตัวเองได้อีกเลย
และนี่ก็คือเรื่องราวของอาการเกลียดตัวเองที่เราอยากจะนำเสนอให้เพื่อนๆ ได้ทราบในครั้งนี้ ก็หวังว่าจะเป็นประโยชน์ต่อชาว The Macho ทุกคน เพราะเราเชื่อว่าตอนนี้หลายคนกำลังเผชิญปัญหาในชีวิตหนักบ้าง น้อยบ้างแตกต่างกันไป จากวิกฤติการณ์รอบด้านที่เรากำลังประสบอยู่ ใครที่กำลังมีอาการเกลียดตัวเอง เมื่อได้อ่านแล้วก็รีบนำเคล็ดลับเหล่านี้ไปแก้ไขเยียวยากันตัวเองกันนะครับ
