คนเราทุกคน เมื่อเริ่มต้นสร้างธุรกิจขึ้นมาใหม่ก็หมายมั่นว่าธุรกิจของเราจะเติบโตยืนยงสามารถส่งต่อเป็นมรดกตกทอดให้ลูกหลานได้

แต่เพื่อนๆ ทราบหรือไม่ว่า จากการเก็บข้อมูลทางสถิติของธนาคารแห่งประเทศไทยมาอย่างต่อเนื่องยาวนานเป็นสิบๆ ปีพบว่า ธุรกิจใหม่ที่เปิดตัวเมื่อผ่านไป 5 ปี จะมีเหลือรอดเพียง 50% เท่านั้น และเมื่อผ่านไป 10 ปี จะเหลือรอดเพียง 10% ส่วนธุรกิจที่มีอายุยืนยงเป็น 100 ปี นั้นแทบไม่ต้องพูด บ้านเราเรียกได้ว่า หาได้น้อยมากๆ

ปัจจุบันจำนวนบริษัทที่มีอายุเกิน 100 ปี จากทั่วโลกนั้นมีอยู่ 5,586 บริษัท แต่คุณอาจไม่เคยทราบมาก่อนว่า 56% ของบริษัทที่มีอายุเกินร้อยปีนั้นมาจากแดนอาทิตย์อุทัย และสามารถยืนยงอย่างแข็งแกร่งได้แม้ในยุคดิจิทัลเช่นตอนนี้ อะไรคือเคล็ดลับที่ทำให้บริษัทญี่ปุ่นเหล่านี้ยืนยงมาได้นานแสนนาน วันนี้เรามีคำตอบจะมาเล่าให้ฟัง

ปรัชญา Rinen เคล็ดลับการสร้างธุรกิจที่ยืนยงของคนญี่ปุ่น

Rinen หรือ ริเน็น เป็นปรัชญาในการประกอบกิจการที่อยู่คู่ชนชาติญี่ปุ่นมาอย่างช้านาน จนแทบจะหาจุดเริ่มต้นไม่ได้ว่ายาวนานเท่าไหร่ บางทีมันอยู่จะฝังอยู่ใน DNA ของคนญี่ปุ่นก็เป็นได้

ริเน็น คือการดำเนินกิจการเชิงคุณค่า เป็นการประกอบธุรกิจด้วยใจ ไม่หวังผลกำไรเป็นที่ตั้ง โดยปรัชญาของริเน็น คือ ทุกครั้งที่จะสร้างธุรกิจอะไรสักอย่างขึ้นมา คนญี่ปุ่นจะถามตัวเองก่อนว่า “ธุรกิจนี้จะดำรงอยู่เพื่ออะไร?” เมื่อได้คำตอบที่แน่ชัดแล้วถึงค่อยลงมือทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป ไม่รีบร้อน แต่ยึดมั่นในจุดยืน และคุณค่าของธุรกิจนั้น ซึ่งผู้ดำเนินกิจการก็มีความสุขที่ได้ “แบ่งปัน” ส่วนลูกค้าก็มีความสุขที่ได้รับสินค้า และบริการที่ดีในราคาเป็นธรรม หรือสรุปสั้นๆ ก็คือ ริเน็น สอนให้คนญี่ปุ่นทำธุรกิจโดยยึดความสุขเป็นที่ตั้ง เหนือกำไร และผลประโยชน์ทั้งปวงนั่นเอง

ลำดับความสำคัญของการดำเนินธุรกิจตามปรัชญา ริเน็น

อย่างที่ได้บอกไปแล้วว่า ริเน็น คือหลักการทำธุรกิจที่เน้นความสุข เหนือผลกำไร ซึ่งเป็นกรอบความคิดการทำธุรกิจในขั้วตรงข้ามกับโลกเสรีทุนนิยม ที่ต้องให้ความสำคัญกับรายได้ และการจ่ายผลตอบแทนแก่ผู้ถือหุ้นเป็นหลัก 

การทำธุรกิจแบบริเน็น จึงให้ความสำคัญกับ ลูกจ้าง,  คู่ค้า/พาร์ทเนอร์,  ลูกค้า,  สังคม แล้วจึงค่อยเป็น เจ้าของและผู้ถือหุ้นในลำดับสุดท้าย ที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะคนญี่ปุ่นเชื่อว่าหากเราดูแลพนักงานให้ดีเหมือนคนในครอบครัว พนักงานก็จะดูแลลูกค้าด้วยใจอย่างสุดความสามารถ

หากมีสัมพันธ์ที่ดีกับคู่ค้าก็จะเป็นการเสริมความแข็งแกร่งให้กิจการ เหมือนต้นไม้ที่หยั่งรากออกทั้งในแนวลึก และแนวกว้าง จากนั้นเมื่อธุรกิจได้คืนสิ่งที่ดีสู่สังคม แบรนด์ของสินค้าและบริการของธุรกิจก็จะเข้าไปอยู่ในใจคนหมู่มาก  จนกลายเป็นเบอร์ใหญ่อันดับต้นๆ ที่พวกเขาจะนึกถึงเมื่อต้องการซื้อนั่นเอง จะเห็นได้ว่าถ้าทำได้ตามแนวทางนี้อย่างครบถ้วน ก็ไม่ต้องกังวลเรื่องรายได้ มันจะมาของมันเองโดยอัตโนมัติ แม้ว่าอาจต้องใช้เวลานานหน่อยก็ตาม

การเติบโตแบบ ริเน็น

ริเน็น สอนว่า กิจการของเราควรเติบโต้แบบ  “ต้นสน” ไม่ใช่ “ต้นไผ่” เพราะต้นสนจะเติบโตอย่างช้า ๆ แต่ยั่งยืน ต่างจาก  “ต้นไผ่” ซึ่งโตไวอ่อนไหว และก็ตายเร็ว

เช่นเดียวกันกับการทำธุรกิจ หากคุณคิดแต่จะทำธุรกิจเอากำไร ตะกละตะกลามเอารัดเอาเปรียบลูกค้า ขาดความความรับผิดชอบต่อสังคม ห่วงแต่ตัวเลขผลตอบแทน ไม่นานธุรกิจนั้นก็จะล้มครืนลง  แต่ถ้ายึดเป้าหมายว่าต้องการมอบความสุขให้กับลูกจ้าง คู่ค้า ลูกค้า และสังคม ธุรกิจก็จะอยู่ได้แม้ว่ายุคสมัยจะเปลี่ยนไป ตราบเท่าที่ลูกค้า และสังคมยังรักในตัวธุรกิจนั้น

กรณีศึกษา “Ryugetsu” ร้านขนมร้านขนมเล็กระดับตำนานในฮอกไกโด

เพื่อนๆ ทราบหรือไม่ว่าบนเกาะฮอกไกโด ประเทศญี่ปุ่นมีร้านขนมเล็กๆ ชื่อดังระดับตำนาน ที่มีอายุยืนยาวกว่าร้อยปีชื่อว่า Ryugetsu เคล็ดลับความสำเร็จของร้านนี้อยู่ที่ความยึดมั่นปรัชญา ริเน็น ในการประกอบกิจการ 

ร้านนี้จึงถึงสร้างขึ้นด้วยเป้าหมาย “สานสัมพันธ์ให้ครอบครัว” ขนมทุกชิ้นที่ทำ ก็เพื่อให้ผู้ใหญ่ได้ซื้อกลับไปฝากลูกหลานที่บ้าน ส่วนเด็กๆ ต่างก็รอทานกันอย่างตื่นเต้นว่าวันนี้จะมีขนมอะไรอร่อยๆ ที่ผู้หลักผู้ใหญ่ซื้อมาฝาก แล้วก็นั่งล้อมวงทานกันอย่างอบอุ่น

ดังนั้นไม่ว่าสภาพเศรษฐกิจจะเป็นเช่นไร ขนมของร้าน Ryugetsu จะต้องไม่ลดเกรดวัตถุดิบในการจัดทำ และราคาจะต้องถูกอยู่เสมอ เพื่อทุกคนจะได้สามารถเข้าถึงได้ แม้ว่าจะได้กำไรต่อหน่วยไม่มากก็ตาม   คุณภาพของขนมร้านนี้การันตีด้วยได้รางวัลการทำขนมมากมาย และเป็นขวัญใจลูกค้าทั่วฮอกไกโดโดยไม่ต้องโฆษณาเลย ผลคือตัวเลขผลประกอบการของร้าน Ryugetsu  เติบโตขึ้นอย่างมั่นคง แม้ต้องผ่านมรสุมทางเศรษฐกิจมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน และมีอายุยืนยาวกว่าร้อยปีจวบจนปัจจุบันนี้

และนี่ก็คือปรัชญาการทำธุรกิจแบบ ริเน็น เคล็ดลับความสำเร็จของกิจการอายุเกินร้อยปีจากแดนอาทิตย์อุทัยที่เราอยากแนะนำให้เพื่อนๆ ได้รู้จักในครั้งนี้ ก็หวังว่าจะเป็นประโยชน์สำหรับคนที่กำลังคิดจะเริ่มทำธุรกิจทุกคน และหากคุณเป็นคนหนึ่งที่อยากทำธุรกิจด้วยหัวใจ ริเน็นก็คือกุญแจที่จะไขพาคุณเข้าไปอยู่ในอ้อมใจของผู้บริโภค ก็ลองนำไปปรับใช้กันดูนะครับ