หากพูดกันถึงเวลาจับกลุ่มคุยเรื่องฟุตบอล คอบอลทั้งหลาย ก็จะชอบใช้ “ศัพท์เฉพาะ” ทางเกมลูกหนัง เพื่อเพิ่มอรรถรสในการสนทนา เช่นเดียวกันกับสื่อต่างๆ ที่มักใช้คำพวกนี้ เพื่อแสดงฟีลลิ่ง และให้ความรู้สึกเข้าถึงผู้ติดตามข่าวมากขึ้น

กับดินแดนเมืองผู้ดี แหล่งต้นกำเนิดฟุตบอล และเป็นที่ตั้งของ “พรีเมียร์ลีก” ซึ่งได้รับความนิยมสูงสุดในบ้านเรา สื่อต่างๆ และผู้คนที่นู่น ก็มักจะใช้คำเฉพาะทาง เพื่อทำให้การสื่อสารมันกระชับ และยังช่วยเพิ่มอารมณ์ ความรู้สึกลงไปในคำพูด หรือตัวอักษรอีกด้วย

หลายครั้งหลายคราว เวลาแฟนบอลบ้านเรา อ่านข่าวจากเว็บเมืองนอก, เห็นหน้าหนังสือพิมพ์พาดหัว, ฟังการพากย์แบบซาวน์แทร็ก หรือเล่นเกมพวก Manager ก็จะเจอคำศัพท์แปลกๆ ซึ่งเป็น “ศัพท์เทคนิค” หรือ “สแลง” ที่เขาใช้กัน

วันนี้ เลยอยากพามาดูลิสต์คำเหล่านี้กันซักเซ็ตนึง เผื่อวันหลังเจอคำพวกนี้ แล้วจะอินกับความรู้สึกกันได้มากขึ้น~

Boxing Day

แฟนฟุตบอลอังกฤษจะต้องคุ้นเคยกับ “Boxing Day” กันอย่างดี เพราะมันถือเป็นเอกลักษณ์ของลีกแดนผู้ดี ซึ่งไม่พักเบรกหนีหนาวช่วงปลายปี เหมือนชาวบ้านชาวช่องเค้า โดย Boxing Day นี้ ถ้าอธิบายง่ายๆ ก็คือ “วันแกะกล่องของขวัญคริสมาสต์” ซึ่งเป็นวันที่ 26 ธ.ค. ของทุกปี

ธรรมเนียนของอังกฤษ เค้าจะมีแมทช์เตะกันในวัน Boxing Day ด้วย และถ้าพูดกันกว้างๆ ว่า “ช่วง Boxing Day” ก็จะหมายถึงปลายปี ยาวต่อไปยังปีใหม่ ซึ่งโม่แข้งกันถี่ยิบ

Brace

มักจะใช้ในความหมายถึง “นักเตะที่ยิง 2 ประตู” ในเกมนั้น เช่น Aguero scored a brace for City หรือ กุนเหมา 2 ให้กับเรือใบสีฟ้า เป็นต้น

Cap

แปลตรงตัวมันคือ “หมวกแก๊ป” น่ะแหละ แต่ในเชิงลูกหนังอังกฤษ มันหมายถึงการได้ติดทีมชาติ เพราะทีม “สิงโตคำราม” มีธรรมเนียมมอบหมวกให้กับนักเตะที่ติดทีมชาติ โดยเฉพาะนัดแรก

Class

จริงๆ บ้านเราก็มีใช้คำนี้บ้างทั่วๆ ไป ก็อย่างเช่น คนๆ นี้ เป็นคนมีคลาส ซึ่งก็หมายถึง เป็นคนมีระดับ กับฟุตบอลอังกฤษเอง ก็มักจะใช้พูดถึงนักเตะที่มีคุณภาพ หรือมีทักษะโดดเด่น

นอกเหนือจากนั้น คำว่า “Class” ยังเอาไปใช้กับคำอื่น อย่าง “Class Act” ที่แสดงถึงการกระทำที่มีระดับในด้านการยกย่อง เช่น นักเตะคนนี้ บริจาคเงินค่าเหนื่อย ให้กับเด็กยากไร้ ก็จะถูกชมว่าเป็น Class Act

Clinical

เป็นคำขยายกริยา ว่าทำได้อย่างยอดเยี่ยม เช่น Clinical finish ก็หมายถึงจบสกอร์ได้สุดยอด

Cup-tied

คำนี้อาจจะคุ้นหูกันดี เพราะใช้อธิบายถึงนักเตะที่ติดเงื่อนไข ไม่สามารถเล่นให้ทีมได้นั่นเอง ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดจากกรณีนักเตะคนนึงเคยเล่นบอลถ้วยให้สโมสรเก่า พอย้ายมาทีมใหม่ ก็เลยเล่นไม่ได้ เพราะติด “คัพไทด์”

Fergie Time

คำศัพท์นี้ เกิดขึ้นในยุครุ่งเรืองของ “เซอร์ อเล็กซ์ เฟอร์กูสัน” ที่พา “แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด” เกรียงไกรอยู่เป็นทศวรรษ เวลา “Fergie Time” ก็คือช่วงเวลาท้ายเกม หรือทดเวลาบาดเจ็บ ที่ลูกทีมของป๋าเฟอร์กี้ มักทำประตูคู่แข่งได้บ่อยๆ

Fortress

ความหมายคำนี้ก็ตรงตัว ก็คือ “ป้อมปราการ” นั่นแหละ ซึ่งมักจะเปรียบเทียบถึงทีมเจ้าบ้าน ที่มีฟอร์มแข็งแกร่ง และยากที่ทีมอื่นจะบุกมาเอาชนะได้ ทำนองว่า “แอนฟิลด์ เป็นเหมือนป้อมปราการ” ทำนองนั้น

Gaffer

เรามักจะได้ยินคำนี้เป็นภาษาพูด โดยเค้าจะใช้คำนี้ เรียกกุนซือของทีมกัน

Harsh

มักจะเป็นคำที่ใช้วิพากษ์ว่าการตัดสิน หรือการกระทำในสนามนั้น “รุนแรงเกินไป” ยกตัวอย่างเช่น มีการปะทะกันแบบ 50/50 ของ 2 นักเตะ แต่กรรมการกลับให้ใบเหลืองแค่ฝั่งเดียว แฟนบอลก็จะบอกว่า “มันรุนแรงเกินไป” สำหรับคนที่ถูกคาดโทษ

Howler

เทียบกับศัพท์บ้านเรา ก็คงเป็นคำว่า “เหวอ” หรือ “บู่” น่ะแหละ โดยมักจะถูกใช้กับผู้รักษาประตู หรือกองหลัง ในกรณีที่ก่อความผิดพลาดแบบไม่น่าเกิด เช่น รับลูกซองแตก หรือสกัดวืด จนเป็นผลให้เสียประตู

In his pocket

เป็นคำเปรียบเปรย ที่มีความหมายว่า “จัดการจนอยู่หมัด” มักจะใช้กับกองหลัง ที่จัดการกับแนวรุกได้อย่างยอดเยี่ยมหมดจด จนผู้เล่นเกมรุกรายนั้น เงียบสนิทเหมือนถูกเก็บใส่ไว้ในกระเป๋าเสื้อ ยังไงยังงั้นเลย

Knock

คำกริยาทั่วไป อาจจะหมายถึงการ “น็อค” แบบกีฬามวย คือถูกใช้เวลาทีมนึง จัดการสอยอีกทีมตกรอบบอลถ้วยแบบน็อคเอาท์

แต่ถ้าใช้กับอาการของนักเตะ คำว่า “Knock” จะหมายถึงเจ็บเล็กๆ น้อยๆ ไม่ได้รุนแรง

Lad/Lads

เป็นภาษาพูดซะมาก ใช้เรียกเป็นสรรพนามบุรุษที่ 2 หรือที่ 3 เวลาที่เราสนทนา อย่างเช่น นักข่าวสัมภาษณ์โอบาเมย็องกับลากาเซ็ตต์ พี่โอบาอาจจะพูดเรียกลากาเซ็ตต์ ว่า “Lad” หรือ “นาย” และก็อาจจะเรียกรวมๆ ถึงนักเตะอาร์เซน่อลคนอื่น ว่า “Lads” หรือแปลว่า “พวกเขา” “พวกเรา” หรือ “พรรคพวก”

Linked with

หากติดตามข่าวการซื้อ-ขายนักเตะ จะเจอคำนี้บ่อย ความหมายก็ไม่มีอะไรซับซ้อน หมายถึงนักเตะ “มีข่าว” กับทีมนั้น ทีมนี้ อย่างเช่น Bruno Fernandes linked with Liverpool and United หรือ บรูโน่ เฟอร์นานเดซ มีข่าวกับหงส์แดง และปีศาจแดง

Massive

แปลง่ายๆ ตรงตัว ว่า “ใหญ่” หรือ “มหึมา” น่ะแหละ เช่น Massive match ก็หมายถึง แมทช์ใหญ่ หรือ แมทช์สำคัญ

MOTD

เป็นตัวย่อมาจาก “Match of the Day” รายการวิเคราะห์บอลชื่อดังในช่อง BBC ซึ่งถือเป็นรายการเก่าแก่ และเต็มไปด้วยสีสัน ในด้านการวิจารณ์ทุกทีม ทุกผู้ทุกคน ออกอากาศวันเสาร์-อาทิตย์ หรือวันหลักที่บอลเตะ

หลายครั้งคำว่า “MOTD” ก็ถูกเอาไปใช้ในเชิงแซว เช่น เสียบสกัดแบบนี้ เดี๋ยวได้ออก MOTD หรอก หรือ ลูกยิงสวยระดับ MOTD เลย

Nil

แปลง่ายๆ เลยจ้า ว่า “ศูนย์” โดยใช้เป็นภาษาพูดเกี่ยวกับสกอร์ อย่างเช่น 1-0 ก็จะออกเสียงว่า “One-Nil”

Off the line

อันนี้ก็ใช้กันทั่วไป แต่พอมันเป็นภาษาอังกฤษ และอังกฤษแกเป็นต้นกำเนิดฟุตบอล เลยดูเป็นศัพท์แบบพรีเมียร์ลีกไป ซึ่งความหมายมันก็คือ “การสกัดออกจากเส้น” น่ะแหละ

Park the bus

อันนี้ไม่ต้องอธิบายกันมาก บ้านเราก็เอามาแซวกันสนุก หมายถึงทีมที่เล่นเกมรับแบบเจตนารักษาสกอร์ จนเหมือนเอารถบัสมาจอดขวางประตูไว้

ที่ใช้คำว่ารถบัส ก็เพราะประเทศอังกฤษเขามีรถบัสสองชั้นเป็นสัญลักษณ์สำคัญ นั่นเอง

Quid

เป็นคำภาษาพูดที่เรียก “หน่วยเงินปอนด์” แบบสั้นๆ นั่นเอง เช่น “a quid” ก็คือ 1 ปอนด์ เหมือนที่อเมริกาชอบใช้คำว่า “Bucks” แทน “ดอลล่าร์” น่ะแหละ

Row Z

แปลตรงตัวก็คือ “แถว Z” หรือแถวสุดท้าย ส่วนใหญ่ใช้เปรียบเทียบถึงการเคลียร์บอล หรือการหวดบอลไปไกลๆ แบบสุดแรง นอกจากนั้น ยังเป็นคำพูดแซวการยิงจุดโทษ ที่ข้ามคานไปไกล ว่าเป็นการยิงไปจนถึง “แถว Z” อีกด้วย

Sacked

เป็นอีกคำที่เห็นกันบ่อยในฟุตบอลยุคปัจจุบัน เพราะมันใช้เป็นคำกริยา หมายถึง “ปลด” กุนซือออกจากตำแหน่งนั่นเอง

Skipper

หากเป็นในศัพท์ทางทหารเรือ คำว่า “Skipper” ก็จะหมายถึง ผู้บัญชาการของเรือ ซึ่งในฟุตบอล ความหมายก็ไม่ได้ต่างกัน เพราะมันหมายถึง “กัปตันทีม” นั่นเอง

Picture : Sky Sports, FOX Sports Asia, The Week UK, Mundo Albiceleste, Dairio AS, Daily Mirror, Rileys, Liverpool Echo, BBC, Nine, Stretty News, The Sun, Football Paradise, 90Min