บทเพลงแนว Psychedelic (ไซคีดีลิค) เป็นแนวดนตรีแขนงหนึ่งที่มีความโด่งดังในช่วงยุค 60 ที่ได้รับอิทธิพลมาจากยาหลอนประสาทเช่น กัญชา LSD หรือว่า เห็ดเมา ซึ่งบางครั้งเพลง Psychedelic อาจมีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่มประสบการณ์การใช้ยาเหล่านี้

ฟังดูอาจจะไม่ค่อยเข้าท่าเท่าไหร่ที่บทเพลงแนวนี้ต้องมียาเสพติดเป็นส่วนประกอบในการหล่อหลอม ซึ่งแน่นอนมันเป็นเรื่องจริงที่ปฏิเสธไม่ได้ แต่ว่ามันก็ไม่ใช่ทั้งหมดของดนตรี แต่การเข้าถึงจิตวิญญาณข้างในของผู้สร้างดนตรีส่งตรงถึงผู้รับฟังต่างหางที่เป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้ดนตรีแนวนี้ ค่อนข้างประสบความสำเร็จในยุคนั้น

การค้นหาตัวตนจากข้างใน เป็นวิธีการเดินทางในแนวทาง Psychedelic ซึ่งบางครั้งบางคราวก็อาจจะมีความคล้ายคลึงกับหลักการศาสนาอย่างน่าตกใจ

บุปผาชนในยุคก่อนนั้นมีพิธีกรรมที่ใช้พืชพันธ์หรือสิ่งเร้าต่าง ๆ ทีมีอาการหลอนประสาทในการค้นหาตัวเองหรือต้องการพบกับพระผู้เป็นเจ้า เข้าใจสรรพสิ่ง รวมไปถึงเข้าใจในจักรวาลอันกว้างใหญ่ไพศาล

กลับมาที่เรื่องของดนตรี…

วงดนตรีหลาย ๆ วงที่มีชื่อเสียงและเป็นเสาหลักหรือรากฐานให้กับดนตรีร็อคในปัจจุบันนั้นล้วนถูกพิจารณาว่าเป็นวงแนว Psychedelic Rock หรืออย่างน้อยบทเพลงที่เคยทำก็มีกลิ่นอายทั้งนั้น

บทเพลง Tomorrow Never Knows เป็นเพลงลำดับสุดท้ายในอัลบั้ม Revolver ถูกขนานนามว่าเป็นบทเพลง Psychedelic เพลงแรกที่ได้เผยแพร่ไปสู่สาธารณะชนอย่างทั่วถึง นั่นก็เพราะ The Bealtes เป็นวงที่ประสบความสำเร็จที่สุดของโลกในยุคนั้นเป็นผู้บรรเลงเพลงนี้ โดยมีเสียง Sitar เคล้าคลออยู่รวมไปถึงมีการใช้ Tape Loops ทำให้บทเพลงนี้มีเอกลักษณ์ โหยหวน และ น่าจดจำ

สุดยอดมือกีต้าร์ในยุค Psychedelic คงหนีไม่พ้น Jimi Hendrix Experience ถูกขนานนามว่าผู้ขายวิญญาณให้ซาตานจนมีชื่อเสียงโด่งดัง บทเพลงของ Hendrix นั้นจะมีลีลาการบรรเลงกีต้าร์อย่างมีเอกลักษณ์เรียกได้ว่าฟังแวบเดียวก็รู้ว่า นี่มันเพลงของ Jimi Hendrix นี่หว่า! กับอัลบั้ม Axis: Bold as Love เรียกได้ว่าเสียงกีต้าร์ได้ลีดเข้าไปอยู่ในรูหูคุณอย่างเย้ายวน

อัลบั้มแห่งชีวิต The Dark Side of the Moon เป็นอัลบั้มลำดับที่ 8 ของวงดนตรี Psychedelic นาม Pink Floyd โดยอัลบั้มนี้จะออกแนว Progressive Rock ที่แตกแขนงออกมาจากแนว Psychedelic นั่นเอง

อัลบั้มแห่งชีวิตชิ้นนี้เป็น Concept Album ที่บอกถึงช่วงเวลาชีวิตคนที่หนึ่งคน ที่มีทั้งความสับสน ความโลภ ความตาย รวมไปถึงกาลเวลาที่ไม่อาจเพิ่งเฉยได้ในชีวิต เป็นอัลบั้มขึ้นหิ้ง น่าสดุดีเจ้าของคอนเซปอย่าง Roger Water มือเบสของวงนั่นเอง

อยากพูดถึงวง Psychedelic ยุคใหม่ซักวงก็คงหนีไม่พ้น Tame Impala ที่เรียกได้ว่าเป็นวง Psychedelic รุ่นใหม่ที่ประสบความสำเร็จที่สุดก็ว่าได้ ถึงแม้ว่าอัลบั้มหลังๆ จะออกแนว Pop และใช้เครื่องดนตรีสมัยใหม่มากขึ้นแต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่ายังมีกลิ่นอายของ Psychedelic อยู่

กับอัลบั้ม Innerspeaker ที่ยังคงไว้ลาย Psychedelic อย่างเต็มเปี่ยมและสดใหม่ในแนวดนตรีสมัยใหม่ในยุคนั้น (ปี2010) สิ่งที่พิเศษในอัลบั้มนี้ก็คือเจ้าของวงอย่าง Kevin Parker เป็นคนเล่น ร้อง อัด มิกซ์ เองทุกอย่าง ถึงแม้จะมีบางเพลงที่มีคนมาช่วยแต่โดยรวมแล้ว นี่คืออัลบั้มของเขาคนเดียวอย่างแท้จริง

สิ่งที่ศิลปะ วัฒนธรรมในแต่ละยุคให้มาสามารถสะท้อนถึงเรื่องราวต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี ยุค 60s – 70s อาจจะไม่ใช่ช่วงที่ดีที่สุดในเรื่องของวัฒนธรรมสมัยใหม่ของมนุษยชาติแต่ก็สามารถเรียกได้ว่าเป็นช่วงที่มีชีวิตชีวา และ อิสระ ใกล้เคียงกับคำว่าความจริงของสัจธรรมได้เหมือนกันครับ

Text – winwog