ทำความรู้จักกับ Harm reduction การลดความเสี่ยง สูญเสีย และอันตรายต่างๆ จากพฤติกรรมการเสพติด
การเสพติดในที่นี้เราไม่ได้พูดถึงเรื่องของยาเสพติดเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังหมายรวมไปถึงเหล้ายาปลาปิ้ง รวมทั้งพฤติกรรมสังสรรค์ปาร์ตี้นัดยิ้ม หรือการติดโทรศัพท์มือถือ สื่อโซเชี่ยลต่างๆ ตามแบบฉบับของมนุษย์ทั่วไป
ไม่ว่าคุณจะเริ่มต้นพฤติกรรมการเสพติดเหล่านี้มาจากเรื่องอะไร แต่เมื่อการเสพติดที่กล่าวมามีระดับความอันตรายมากกว่าการเสพติดในรูปแบบของชานมไข่มุก หรือการติดเกม ส่งผลกระทบกับการดำรงชีวิตให้อยู่ในร่องกับรอย ผิดแปลกไปจากปกติจนคนรอบข้างเอาไม่อยู่ “การจะสั่งให้ไปเลิกนั้นง่าย แต่การทำให้เลิกเสพติดนั้นยากเหลือเกิน” วิธีที่จะทำให้ทุกอย่างมันง่ายขึ้นมาอีกระดับนั้น เราจะใช้การ “ลด”
หากเปรียบเทียบกับเรื่องทั่วไปง่ายๆ เช่นการติดชานมไข่มุกต้องมีทุกมื้ออาหาร น้ำหนักตัวพุ่งขึ้น ส่งผลต่อสุขภาพ เราคงไม่สามารถตัดขาดความสัมพันธ์ที่มีมานานนี้ได้ภายใน 24 ชม. แน่ แต่เราลดจำนวนของแก้วที่รับประทานต่อวันได้
Harm Reduction คือหลักการช่วยเหลือผู้เสพติดที่แน่นอนว่าไม่มีใครสามารถลุกขึ้นมาในเช้าวันใหม่ และตัดขาดต่อสิ่งเร้าพวกนั้นได้ทันที สิ่งที่จะทำได้ดีที่สุดคือ “การลดอันตราย” การปรับตัวเองให้ลดการเสพติดสิ่งนั้นๆ และดำรงสถานภาพการไม่กลับไปซ้ำให้ “นานขึ้น นานขึ้น”
Harm Reduction ถือเป็นแนวทางการลดความเสี่ยงรูปแบบใหม่ในประเทศไทย เพื่อลดความเสี่ยง ความสูญเสียในตัวบุคคล และชุมชน กระบวนการดังกล่าวเริ่มมาจากผู้ติดยาเสพติด เป็นวิธีการที่ให้ผู้เสพทราบเงื่อนไขในการใช้ยาด้วยตัวเอง ยอมรับในสิ่งที่ดีขึ้น หรือแย่ลง เข้าใจความซับซ้อนของผู้ใช้ยา แต่เหนือสิ่งอื่นใดผู้เสพติดต้องตระหนักในปัญหา และแก้ไขด้วยตนเอง ทำให้ชีวิตกลับมามีคุณค่า
หากจะพูดถึงความสำเร็จในการใช้แนวคิดนี้ มาตรการ “เมาไม่ขับ” รัดเข็มขัดนิรภัย ห้ามสูบบุหรี่ในบางพื้นที่ ซึ่งมาตรการเหล่านี้คือระบบการบำบัดแบบสมัครใจ แบบบังคับรักษา และสุดท้ายคือแบบต้องโทษ การค่อยๆ ปรับไปทีละนิด จนในที่สุดคนในสังคมเริ่มเข้าใจมากขึ้น และพร้อมจะปรับพฤติกรรมเสี่ยงเหล่านี้ให้ได้รับความปลอดภัย ไม่ว่ากับตัวของเราเอง หรือกับคนรอบข้างของเรา
Text – Nichaya.t
